Lịch sử hình thành và phát triển

Hiện nay theo sử sách ghi lại thì Serie A là một trong những giải đấu lâu đời nhất tại Châu Âu, được bắt đầu từ cuối thế kỷ 19 cho đến nay. Giải vô địch quốc gia Ý đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển khác nhau và dần hoàn thiện cho đến ngày nay. Sức hấp dẫn của sân chơi này là không thể chối cãi khi mà từng có thời điểm giải vô địch quốc gia Ý đứng số 1 trên bảng xếp hạng của UEFA.

Ngày thành lập 

Thực tế giải đấu Serie A không có rõ ngày thành lập, chỉ được ghi lại lần đầu tổ chức vào năm 1898. Thời điểm đó bóng đá tại lục địa già vẫn còn sơ khai và không được coi là mang tính chuyên nghiệp. Môn thể thao này được coi là hình thức giải trí phổ biến ở thời điểm đó và chưa mang tính quy củ.

Phải hơn 2 thập kỷ sau đó thì đơn vị tổ chức giải đấu thời điểm đó thực hiện cuộc cách mạng bóng đá. Serie A trở thành một trong những giải đấu chuyên nghiệp đầu tiên của Châu Âu. Dốc mốc quan trọng được coi là bước ngoặt trong lịch sử vào năm 1929. Thời điểm đó liên đoàn bóng đá Ý quyết định thay đổi thể thức và cách vận hành. Thể thức thi đấu vòng tròn tính điểm, lên hạng và xuống hạng bắt đầu được áp dụng.

Thông tin cơ bản qua các thập niên

Đối với Serie A thì sự vận hàng và phát triển của giải đấu này có thể chia thành nhiều giai đoạn khác nhau. Đầu tiên  là từ 1898 đến 1929 khi mà chỉ được tổ chức theo khu vực. Tức là những đội trong khu vực sẽ thi đấu với nhau sau đó tiếp tục thi đến đến vòng liên khu vực. Thực tế điều này gây khó khăn trong công tác quản lý và không có sự phát triển đồng bộ.

Giai đoạn 1929–1934 thời điểm này bóng đá Ý bắt đầu có nhiều sự thay đổi và chuyển mình. Lần đầu tiên trong lịch sử Serie A được tổ chức thống nhất và có 18 đội bóng tham dự.

Giai đoạn 1934–1943 giải đấu chỉ còn 16 đội tham dự. Điều này là để phù hợp với sự phát triển của kinh tế xã hội Ý lúc bấy giờ. Nhiều đội bóng gặp khó khăn trong việc duy trì và vận hành. Bóng đá Ý bị hoãn lại từ năm 1943 do sự ảnh hưởng của cuộc chiến tranh thế giới thứ 2.

Mùa giải 1946–1947 là mùa giải đấu tiền mà vô địch quốc gia Ý có tổng cộng 20 đội. Tuy nhiên trong khoảng thời gian này chúng ta chứng kiến rất nhiều sự biến động của giải đấu. Sang đến mùa giải 1947 – 1948 lại có thêm một đội tham dự nâng tổng số CLB lên 21. Sau đó đến giai đoạn 1948 – 1952 thì lại chỉ còn 20 đội bóng tham dự.

Giai đoạn 1952 – 1967 lại một lần nữa số lượng CLB tham dự giải đấu bị giảm xuống còn 18. Sau đó chỉ còn 16 ở những mùa giải tiếp theo cho đến tận năm 1988. Từ 1988 – 2004 thì số đội quay trở lại 18. Từ 2004 đến nay thì liên đoàn bóng đá Ý thống nhất không thay đổi số lượng đội tham dự, mỗi mùa giải ấn định 20 CLB.

Hình thức thi đấu của giải bóng đá Serie A

Tính đến thời điểm này thì Serie A hiện đang áp dụng thể thức thi đấu vòng tròn tính điểm. Một mùa giải sẽ kéo dài từ tháng 8 năm nay cho đến tháng 5 năm sau và có tổng cộng 38 vòng đấu. Tức là các đội sẽ gặp nhau 2 lần trong một mùa giải trên sân nhà và sân khách. Đội bóng nào được nhiều điểm hơn thì sẽ có thứ hạng cao hơn. Đội nhất bảng ở vòng 38 sẽ lên ngôi vô địch, 3 đội cuối bảng sẽ phải xuống chơi ở Serie B.

Quy tắc hòa giải cho trận đấu

Đối với một chiến thắng thì mỗi CLB sẽ nhận được 3 điểm, hòa 1 điểm và thua thì không có điểm số nào. Những đội bóng cùng điểm số sẽ xét đến hiệu số thắng thua, nhiều bàn thắng hơn, thẻ vàng và thành tích đối đầu.

Có nhiều mùa giải mà quy tắc này cần được áp dụng để xác định nhà vô địch của giải đấu, Điển hình nhất là mùa giải 2006 – 2007 và 2021 – 2022. Trước năm 2005 thì khi hai đội bằng điểm nhau sẽ có một trận Play Off để tranh ngôi vô địch Serie A.

Vòng loại cho các giải đấu Serie A

Liên đoàn bóng đá Ý còn có quy định dành cho những đội bóng đủ điều kiện thăng hạng lên chơi. Theo đó 4 đội bóng xếp từ thứ 3 đến thứ 6 ở Serie B sẽ cần đá Play Off. Đội chiến thắng ở loạt trận Play Off này sẽ thi đấu với đội bóng đứng thứ 18 của Serie A mùa giải đó. Đội bóng giành chiến thắng sẽ được quyền chơi tại giải vô địch quốc gia Ý vào mùa giải năm sau.

Các câu lạc bộ của giải đấu Serie A

Nhắc đến sân chơi bóng đá Ý tất nhiên chúng ta không thể bỏ qua các CLB nổi tiếng tại đây. Thời kỳ hoàng kim của bóng đá Ý có từ 8 – 9 đội bóng cạnh tranh cho những vị trí dẫn đầu. Chúng ta dễ dàng kể ra một vào cái tên như Juventus, AC Milan, Inter Milan, Napoli, AS Roma, Lazio, Fiorentina và Atalanta.

Họ đều là những CLB rất chất lượng tùy thuộc vào các giai đoạn thăng trầm khác nhau. Kể từ thế kỷ 21 chúng ta thấy được 3 thế lực thay nhau thống trị bóng đá Ý là Inter Milan, AC Milan vs Juventus.

Sân vận động diễn ra giải đấu Serie A 

Tại Ý có rất nhiều những sân vận động đi vào lịch sử bởi giá trị văn hóa cũng như sự cuồng nhiệt của người hâm mộ. Chúng ta dễ dàng điểm qua như sân Diego Maradona của Napoli, sân vận động chung giữa AC Milan vs Inter Milan là San Siro. Thánh địa của thành Turin là Juventus Arena.

Nhà vô địch và thành tích của CLB

Trong hơn 1 thế kỷ lịch sử thì Serie A đã được chứng kiến rất nhiều nhà vô địch. Có tổng cộng 16 đội bóng đã vô địch trong đó 11 đội vô địch với ít nhất là 2 lần. CLB đang thống trị sân chơi này là Juventus với 36 chức vô địch. Các đội xếp thứ 2 là AC Milan và Inter Milan cũng mới chỉ 19 lần lên ngôi ở giải đấu này. Genoa có 9 lần vô địch sân chơi cao nhất nước Ý.

Các cầu thủ và kỷ lục đỉnh cao

Thời kỳ hoàng kim thì giải vô địch bóng đá Ý chứng kiến rất nhiều các ngôi sao xuất sắc nhất của thế giới đến đây thì đâu. Nổi bật nhất là 3 đội bóng Inter Milan, Juventus và AC Milan. Họ đã từng có thời điểm trở thành Super Team của bóng đá Châu Âu.

Các cầu thủ của giải đấu Serie A

Thời điểm đầu những năm 2000 chất lượng của giải đấu vô địch quốc gia Ý là số một tại Châu Âu. Thời điểm đó sân chơi này nổi tiếng với chiến thuật phòng ngự trứ danh, các hậu vệ thuộc hàng khủng đối đầu với cách họng pháo xuất sắc nhất của Châu Âu. Ronaldo De Lima, Roberto Baggio, Pirlo, Beckham, Kaka, Ronaldinho,…

Một số kỷ lục đầy ấn tượng

Cầu thủ ra sân nhiều nhất ở giải đấu này chính là thủ môn huyền thoại người Ý Gianluigi Buffon. Anh có 657 lần ra sân trong màu áo của Parma và Juventus. Huyền thoại người Ý Silvio Piola là chân sút xuất sắc nhất lịch sử giải đấu với 274 bàn thắng trong quãng thời gian thi đấu cho Pro Vercelli, Lazio, Juventus, Novara.